|
Amortyzacja środka trwałego polega na systematycznym odpisywaniu części wartości aktywów trwałych w koszty z powodu ich zużycia. Jest to operacja rachunkowa, która służy do rozłożenia w czasie poniesionego wydatku na przyjęte przez jednostkę okresy sprawozdawcze np. co miesiąc, kwartał, co rok.
Konto 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja jest kontem wynikowym co oznacza, że nie wykazujemy go w bilansie, konto to początkiem roku nie posiada salda początkowego i ma bezpośredni wpływ na wynik finansowy jednostki. Amortyzacji na tym koncie dokonuje się po stronie Wn. Po stronie Ma można wykazywać korekty kwot amortyzacji, jednak dla zachowania czystości obrotów na kontach kosztowych zaleca się księgowanie korekt zapisem ujemnym po stronie Wn.
Do konta Amortyzacja powinno prowadzić się ewidencję analityczną, poniżej przykład:
- 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400-1 Amortyzacja środków trwałych
- 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400-1-1 Amortyzacja środków trwałych KUP
- 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400-1-2 Amortyzacja środków trwałych NKUP
- 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400-2 Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych
- 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400-2-1 Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych KUP
- 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400-2-2 Amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych NKUP
Koszty amortyzacji ustala się w wysokości wynikającej z przyjętej przez daną jednostkę metody amortyzacji oraz przewidywanego okresu ich ekonomicznej użyteczności. W trakcie użytkowania środków trwałych i WNiP nie można zmienić metody amortyzacji. Jednak zgodnie z art.32 ust.3 Ustawy o rachunkowości należy okresowo weryfikować stosowane okresy i stawki amortyzacyjne.
Każda jednostka powinna opisać w polityce rachunkowości szczegółowe rozwiązania w stosunku do środków trwałych i WNiP w szczególności: w jaki sposób amortyzuje w/w składniki majątku, do jakiej kwoty następuje umorzenie jednorazowe.
Z kontem Amortyzacja koresponduje konto Umorzenie środków trwałych oraz Umorzenie WNiP. Umorzenie reprezentuje zużycie aktywa trwałego, doprowadzając jego wartość w bilansie przedsiębiorstwa do wartości netto.
Zapisów na koncie 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja dokonuje się na podstawie dokumentu PK- Polecenie księgowania lub na podstawie dokumentu elektronicznie generowanego przez system księgowy.
Konto 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja na koniec roku na podstawie dokumentu PK lub elektronicznego dokumentu z systemu księgowego wykazywane jest w sprawozdaniu finansowym:
a) przy stosowaniu wariantu porównawczego rachunku zysków i strat:
w części B. Koszty działalności operacyjnej -> I. Amortyzacja
b) przy stosowaniu wariantu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat:
w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach”
Podstawowe księgowania na koncie 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja:
L.p. |
Treść operacji |
Konto Wn |
Konta Ma |
1. |
PK- Amortyzacja środków trwałych |
400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja |
070Konto 070 - Umorzenie środków trwałych (Pasywne) 070 Umorzenie środków trwałych |
2. |
PK – Amortyzacja WNiP |
400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja |
075Konto 075 - Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych (Pasywne) 075 Umorzenie WNiP |
3. |
PK – Korekta zmniejszająca wartość amortyzacji środka trwałego z powodu błędu (zapis ujemny) |
400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja |
070Konto 070 - Umorzenie środków trwałych (Pasywne) 070 Umorzenie środków trwałych |
4. |
PK – Przeksięgowanie kosztów amortyzacji na dzień bilansowy (wariant kalkulacyjny) |
490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów |
400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja |
5. |
PK – Przeksięgowanie kosztów amortyzacji na dzień bilansowy (wariant porównawczy) |
860Konto 860 - Wynik finansowy (Pasywne) 860 Wynik finansowy |
400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja |
Operacje, których nie księguje się na koncie kosztowym 400Konto 400 - Amortyzacja (Kosztowe) 400 Amortyzacja:
- niedoborów w środkach trwałych,
- odpisów z tytułu trwałej wartości środków trwałych i WNiP,
- wartości przedmiotów, które będą używane krócej niż rok,
- wartości przedmiotów, które jednostka będzie używać dłużej niż rok, ale ze względu na wartość niższą niż określona w polityce rachunkowości dla uznania za środek trwały nie są zaliczane do środków trwałych.
Ważne:
- amortyzacji podatkowej oraz bilansowej nie podlegają grunty z wyjątkiem amortyzacji bilansowej gruntów służących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową,
- błędy popełnione w poprzednich latach obrotowych w zakresie amortyzacji, jeżeli kwota ta jest istotna odnosi się na konto 820Konto 820 - Rozliczenie wyniku finansowego (Pasywne) 820 Rozliczenie wyniku finansowego,
- do kosztów podatkowych nie zalicza się amortyzacji samochodów osobowych, w części ustalonej od wartości początkowej przewyższającej wartość 20 000euro przeliczonej na złote według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień przekazania samochodu do używania,
- jednostki, które są małymi podatnikami ( wartość przychodu ze sprzedaży brutto w roku poprzednim nie przekroczyła 1 200 000euro) oraz jednostki rozpoczynające działalność mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji podatkowej dla środków trwałych klasyfikowanych według KŚT w grupach od 3-8 z wyłączeniem samochodów osobowych. Limit jednorazowej amortyzacji wynosi w roku podatkowym 50 000euro. Należy pamiętać, że wymieniona powyżej jednorazowa amortyzacja nie stanowi dla celów księgowych amortyzacji i jednostka zobowiązana jest do stosowania metody amortyzacji zawartej w polityce rachunkowości.