Split Payment po zmianach

29. 01. 2020 | Marzena Walkiewicz

Split payment

Split payment, czyli model podzielonej płatności obowiązuje już od 1 lipca 2018 r. Mechanizm ten miał na celu uszczelnienie systemu podatkowego i zapobieganie wyłudzeniom podatku VAT. Od 1 listopada 2019 Ministerstwo Finansów wprowadziły kolejne zmiany dotyczące mechanizmu podzielonej płatności. Sprawdźmy, na czym polega mechanizm split payment, czego dotyczą najnowsze zmiany i kogo obowiązują.

Na czym polega mechanizm split payment?

Split payment działa w systemie B2B, czyli wyłącznie w transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników. Polega na podzieleniu płatności za dokonaną transakcje na dwie części – kwotę netto i kwotę podatku VAT,  z czego część netto trafia na tradycyjny rachunek bankowy kontrahenta, natomiast kwota podatku VAT na specjalny rachunek VAT. Nie oznacza to jednak, iż kupujący będzie musiał dokonywać dwóch przelewów dla jednej transakcji. Banki wprowadziły udogodnienia na każdym rachunku przedsiębiorcy automatycznie rozdzielając płatności. Nabywca może zatem wybrać komunikat przelewu dotyczący podziału danej płatności.

Mechanizmowi podzielonej płatności został poświęcony nowy rozdział 1a działu XI Dokumentacja  ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2018, poz. 2174, dalej ustawa o VAT).

Ustawodawca w art. 108a. ust. 2 ustawy o VAT wykazuje, iż zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

• zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
• zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Odpowiedzialność solidarna i prawa podatnika

Ustawodawca podkreślił w art. 108a ust 5. Ustawy o VAT, iż w przypadku gdy płatność zostanie dokonana, korzystając z mechanizmu podzielonej płatności, na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.

Dodatkowo w ust. 6. powyższego art. zaznaczono, że odpowiedzialność solidarna podatnika, o którym mowa w ust. 5, jest wyłączona w przypadku dokonania przez tego podatnika płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT.

Podatnik będzie mógł dokonać zmniejszenia zobowiązania podatkowego, jeśli zgodnie z art. 108d. ust 1. Ustawy o VAT zapłata zobowiązania podatkowego z tytułu podatku następuje w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin zapłaty podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku można obniżyć o kwotę wyliczoną według wzoru:

S=Z*r* n/360

w którym poszczególne symbole oznaczają:

S - kwotę, o którą obniża się kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku,

Z - kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania,

r - stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku,

n - liczbę dni od dnia, w którym obciążono rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin zapłaty podatku, włącznie z tym dniem.

Zmiany od listopada 2019

Od 1 listopada 2019r został wprowadzony obowiązkowy split payment przy sprzedaży towarów lub usług wykazanych w załączniku nr 15.

Obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności wystąpi, gdy zostaną spełnione wszystkie z poniższych warunków:

• obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usług i data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019 roku,     
• wartość brutto transakcji wynosi powyżej 15 tys. zł,
• co najmniej jedna pozycja z faktury zawarta została w załączniku 15 znowelizowanej ustawy o VAT,     
• sprzedawca oraz odbiorca są podatnikami, niezależnie czy nabywcą jest podatnik VAT czynny czy zwolniony.

Split payment nie będzie miał natomiast zastosowania przy kompensacie.

W innych przypadkach, niż wymienionych powyżej, mechanizm podzielonej płatności wciąż pozostaje dowolny.

Sprzedający zobowiązany jest do oznaczenia faktury określeniem „mechanizm podzielonej płatności”. Ponadto przedsiębiorca będzie miał ograniczony dostęp do środków na wydzielonym rachunku VAT.

Zwrot podatku VAT dokonuje się na wniosek podatnika. Naczelnik urzędu skarbowego wydaje, w drodze postanowienia, zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek bankowy.

Kary za niezastosowanie nowych uregulowań

W przypadku, gdy podatnik nie zastosuje się do nowych uregulowań prawnych, wystawiając fakturę bez adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”, ustawodawca wprowadził sankcje w wysokości 30% kwoty podatku wykazanej na danej fakturze. Dotyczą one jedynie dostawy towarów lub usług wykazanych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Sprzedawca ma prawo skorygować fakturę, pod warunkiem, iż nabywca zostanie o tym odpowiednio wcześniej poinformowany oraz ureguluje płatność za pomocą split payment.

Sankcje dotyczą również nabywcy towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 ustawy o VAT, jeżeli nie dokona on zapłaty za pomocą mechanizmu podzielonej płatności. Zgodnie z art. 108a ust. 7 ustawy o VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem zasady dokonywania płatności za nabyte towary lub usługi, w której kwota należności ogółem bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej, przy czym warto wspomnieć, iż transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji, wówczas naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.