Księgowanie weksli obcych

21. 07. 2013 | Ewa Kusznierowska

Bez względu na fakt czy weksel jest solo czy trasowany może być:

• płatny w określonym terminie,
• płatny za okazaniem.

W przypadku weksli płatnych w określonym terminie już w momencie wystawiania weksla znamy wartość ich kwoty pierwotnej, stopę procentową odsetek w skali roku (została ona uzgodniona między stronami przed wystawieniem weksla) oraz termin realizacji weksla, możemy zatem określić kwotę za jaką będzie on wykupiony już w dniu jego wystawienia. Weksel,  wystawiony z określonym terminem płatności będzie wykupiony za kwotę równą sumie netto (kwota pierwotnej należności) i odsetek naliczonych od daty wystawienia weksla do oznaczonego na wekslu terminu płatności.

Obliczamy ją ze wzoru:

S=Kx100%/(100%-dt/365)

Gdzie:

• S- suma wekslowa
• K- kwota pierwotna
• d- stopa procentowa odsetek w skali roku
• t- liczba dni, jaka upływa od dnia wystawienia weksla do terminu jego płatności.

Ponieważ w przypadku weksli obcych płatnych w oznaczonym terminie, możemy określić kwotę ich wykupu, za wartość nominalną przyjmujemy  kwotę za jaką będą one wykupione. Różnica między ich wyższą wartością nominalną, a niższą kwotą należności, której pokryciu służą, stanowi przychód finansowy. (Wiemy, że przychód powstaje w chwili wystawienia dokumentu, który na niego wskazuje, a nie otrzymania należności).

W przypadku weksli płatnych w oznaczonym terminie przychód finansowy powstaje w momencie otrzymania weksla.

Jeżeli weksel zostanie sprzedany jeszcze przed upływem terminu płatności, różnica pomiędzy sumą wekslową, a ceną sprzedaży stanowi tzn. dyskonto. U sprzedającego dyskonto to stanowi koszt finansowy, u kupującego przychód finansowy.

W przypadku weksla płatnego za okazaniem- czas wykupu i jego wartość wykupu nie jest znany, dlatego w momencie otrzymania weksla księgowany jest w wartości netto tzn. kwoty należności, której pokryciu służy. Nominał weksla płatnego za okazaniem jest zatem równy kwocie pierwotnej (zobowiązaniu jakie występowało u dłużnika w chwili wystawienia weksla).

W celu policzenia sumy wekslowej na wekslu oprócz kwoty pierwotnej musi być podana stopa procentowa. Suma wekslowa za którą zostanie wykupiony weksel za okazaniem obliczana jest po przedłożeniu weksla do wykupienia wg. wzoru:

 S=K+(dt/365)xK/100%

Kwota sprzedaży weksla za okazaniem jest zatem znana dopiero w momencie jego wykupu lub gdy go odsprzedajemy.

Z rozważań wynika, że w przypadku weksli płatnych za okazaniem przychód powstaje dopiero w chwili ich odsprzedaży lub wykupu. Powoduje to istotną różnicę w księgowaniu weksli i w liczeniu ich wartości bilansowej.

Ewidencja księgowa weksli obcych

Ewidencja weksli obcych prowadzona jest na koncie „Weksle obce” i ujmowana jest w wartości nominalnej.

Jak napisano powyżej mamy tutaj dwa przypadki:

1. W przypadku weksla płatnego za okazaniem wartość nominalna weksla jest równa kwocie pierwotnej- tzn. należności, której pokryciu służy.
2. W przypadku płatnego w określonym terminie wartość nominalna weksla jest równa wartości wykupu weksla tzn. sumie należności, której pokryciu służy i odsetek naliczonych od daty wystawienia weksla do oznaczonego na wekslu terminu płatności

Podobnie jak inne środki pieniężne weksle są aktywami, wynika z tego, że otrzymanie weksla od kontrahenta księgowane są  po stronie Wn (Dt).

 W momencie gdy:

• oddajemy weksel do banku,
• weksel wykupiony jest od naszego przedsiębiorstwa przez wystawcę (dłużnika)
• przekazujemy go dalej drogą indosu

księgowania na koncie „weksle obce” odbywają się po stronie Ma (Cr), ponieważ wartość posiadanych przez przedsiębiorstwo aktywów będących wekslami maleje.

Ewidencja weksli obcych ujęta jest w poniższej tabelce. Oczywiście należy pamiętać, że wartość nominalna w przypadku weksla płatnego w terminie i płatnego za okazaniem jest czymś innym.

Ujęcie weksli w bilansie.

Podobnie jak inne aktywa saldo końcowe konta „weksle obce” może być zerowe lub debetowe (Wn). Na koniec okresu obrachunkowego weksle obce wpisywane są albo jako inne aktywa pieniężne (weksle – płatne w terminie od 3 miesięcy do 1 roku od dnia bilansowego lub daty wystawienia), albo jako inne środki pieniężne (weksle płatne w terminie  do 3 miesięcy od dnia bilansowego lub daty wystawienia).

Dla weksla obcego, płatnego w oznaczonym terminie, dla którego brak jest przesłanek o niewypłacalności dłużnika, przyjmuje się wycenę do bilansu w wysokości sumy wekslowej. W przypadku weksla płatnego za okazaniem dokonuje się jego wyceny poprzez statystyczne doliczenie do jego wartości nominalnej należnych odsetek za okres do momentu jego wyceny na dzień bilansowy.