Przełącz w tryb pełnoekranowy desktop icon logo jak-ksiegowac.pl

Rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów.

| Żaneta Solich

Zgodnie z obowiązującymi za granicą oraz w naszym kraju przepisami dotyczącymi rachunkowości operacje gospodarcze należy ewidencjonować zgodnie z zasadą periodyzacji oraz zasadą współmierności kosztów i przychodów.

Zasada periodyzacji mówi, że operacje gospodarcze  powinny być księgowane zgodnie z podziałem na okresy sprawozdawcze, tzn. miesiące i lata, których one dotyczą. Natomiast zasada współmierności przychodów i kosztów mówi, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu muszą być zaewidencjonowane w księgach rachunkowych w tym samym czasie co osiągnięty przychód.

Aby obie te zasady zostały zachowane jednostka zobowiązana jest księgować zarówno koszty jak i przychody dotyczące przyszłych okresów lub dotyczące nie tych okresów, w których zostały poniesione, poprzez rozliczanie ich w czasie.

 

Rozliczanie kosztów w czasie polega na:

a) wyłączeniu z kosztów działalności i ewidencjonowaniu na osobnym koncie kosztów dotyczących więcej niż jednego miesiąca (koszty przyszłych okresów), a następnie rozliczaniu ich w okresach sprawozdawczych, których owe koszty dotyczą,

b) wliczeniu do kosztów bieżącego miesiąca usług i świadczeń wykonanych na rzecz jednostki ale ze względów formalnych (np. brak faktury) niestanowiących jeszcze zobowiązania,

c) wliczeniu do kosztów aktualnego miesiąca wartości przyszłych, prawdopodobnych do przewidzenia kosztów.

 

W zależności od charakteru i sposobu rozliczania kosztów w czasie wyróżniamy rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne i bierne.

Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne występują w przypadku ponoszenia przez jednostkę, przedsiębiorstwo kosztów dotyczących przyszłych okresów. Koszty te mogą być rozliczane w okresie czasu obejmującym parę miesięcy lub lat. W bilansie rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne wykazywane są po stronie aktywów.

Przykładowe koszty działalności operacyjnej, które rozlicza się w czasie jako czynne rozliczenia międzyokresowe, to:

  • opłacone z góry prenumeraty czasopism, 
  • opłacone z góry czynsze i dzierżawy,
  • opłacone z góry ubezpieczenia majątkowe, 
  • remonty środków trwałych (kapitalne, nie bieżące), 
  • opłaty za zawarcie umowy i opłata wstępna przy umowach leasingu operacyjnego, 
  • wydatki na trwające prace rozwojowe, jeżeli zgodnie z przewidywaniami zakończą się powodzeniem i zostaną zaliczone do wartości niematerialnych i prawnych, 
  • koszty zakupu np. energii czy telekomunikacji,
  • roczny odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.

 

Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne obejmują kwoty zaliczane ko kosztów bieżącego miesiąca których pokrycie nastąpi w przyszłości. Polegają one na tworzeniu swego rodzaju rezerwy na wydatki przyszłych okresów. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów wykazuje się w bilansie po stronie pasywów.

Biernych rozliczeń międzyokresowych dokonuje się na:

a) świadczenia wykonane na rzecz jednostki, lecz nie stanowiące jeszcze zobowiązania z powodu braku faktur lub rachunków:

  • np. niefakturowane dostawy materiałów,
  • nieotrzymane w terminie faktury za energię itp.
  • koszty wykonania jeszcze niezakończonych umów o usługi.

b) rezerwy na wydatki i przyszłe prawdopodobne koszty, których data bądź kwota powstania nie są jeszcze znane ale można je w sposób wiarygodny oszacować, mogą to być:

  • koszty planowanych remontów,
  • przewidywane koszty zużycia energii,
  • koszty prowadzonych napraw, przeglądów gwarancyjnych itp.

 

Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne ujmuje się na koncie 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne" - saldo Winien (WN) tego konta oznacza koszty dotyczące przyszłych miesięcy.

Natomiast Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne księgowane są na koncie 642Konto 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (Aktywno-pasywne) 642 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne" – saldo Ma tego konta pokazuj rezerwy utworzone na wydatki i koszty, które zostaną poniesione w przyszłości.

 

Ewidencja rozliczeń międzyokresowych kosztów w układzie rodzajowym kosztów:

 

Konto WN

Kwota

Konto MA

Kwota

1a. Zarachowanie kosztów do rozliczenia w czasie:

faktura za prenumeratę czasopisma na przyszły rok 1 315 zł.

409Konto 409 - Pozostałe koszty (Kosztowe) 409 Pozostałe koszty

1 315 zł

201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami

1 315 zł

641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne

1 315 zł

490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów

1 315 zł

1b. Odpis części kosztów dotyczący danego miesiąca.

490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów

109,58 zł

641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne

109,58 zł

2a. Odpisy w koszty rozliczane w czasie:

Rezerw na zużycie energii elektrycznej 7 miesięcy x 850 zł.

490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów

7 x 850 zł

642Konto 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (Aktywno-pasywne) 642 Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne

7 x 850 zł

2b. Otrzymano fakturę za zużytą energię elektryczną, na którą wcześniej utworzono rezerwę 5 590 zł.

401Konto 401 - Zużycie materiałów i energii (Kosztowe) 401 Zużycie materiałów i energii

5 590 zł

201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami

5 590 zł

642Konto 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (Aktywno-pasywne) 642 Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne

5 590 zł

490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów

5 590 zł

 

Ewidencja rozliczeń międzyokresowych kosztów w układzie rodzajowym i funkcjonalnym kosztów:

 

Konto WN

Kwota

Konto MA

Kwota

3a. Zarachowanie kosztów do rozliczenia w czasie:

faktura za czynsz od pomieszczeń biurowych za 6 miesięcy z góry 4 850 zł.

409Konto 409 - Pozostałe koszty (Kosztowe) 409 Pozostałe koszty

4 850 zł

201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami

4 850 zł

641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne

4 850 zł

490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów

4 850 zł

3b .Odpis części kosztów dotyczący danego miesiąca.

550Konto 550 - Koszty zarządu (Kosztowe) 550  Koszty zarządu

808,33 zł

641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne

808,33 zł

4a. Odpisy w koszty rozliczane w czasie:

Rezerwy na remont maszyny produkcyjnej 7 miesięcy x 435 zł.

500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500 Koszty działalności podstawowej

7 x 435 zł

642Konto 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (Aktywno-pasywne) 642 Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne

7 x 435 zł

4b. Otrzymano fakturę za remont maszyny produkcyjnej na który wcześniej utworzono rezerwę 3480 zł.

402Konto 402 - Usługi obce (Kosztowe) 402 Usługi obce

3 480 zł

201Konto 201 - Rozrachunki z dostawcami (Pasywne) 201 Rozrachunki z dostawcami

3 480 zł

642Konto 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (Aktywno-pasywne) 642 Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne

3 480 zł

490Konto 490 - Rozliczenie kosztów (Kosztowe) 490 Rozliczenie kosztów

3 480 zł

4c. Odpisanie w ciężar kosztów różnicy pomiędzy utworzoną rezerwą a faktycznym kosztem wynikającym z faktury

500Konto 500 - Koszty działalności podstawowej (Kosztowe) 500 Koszty działalności podstawowej

435 zł

642Konto 642 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (Aktywno-pasywne) 642 Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne

435 zł

 

W praktyce często zdarza się, że jednostki (przedsiębiorstwa) upraszczają ewidencję czynnych rozliczeń międzyokresowych i ujmują koszty bezpośrednio na koncie 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenie międzyokresowe kosztów czynne z pominięciem ujmowania ich na kontach układu rodzajowego (zespół 4). Ten sposób księgowania można stosować jedynie wtedy gdy nie ma to znaczącego wpływu na rzetelne przedstawienie sytuacji finansowej jednostki oraz nie fałszuje on wyniku finansowego.

Należy także pamiętać, że w przypadku stosowania tej metody salda konta 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 nie uwzględnia się przy ustalaniu zmiany stanu produktów wykazywanej w rachunku zysków i strat sporządzanym według wariantu porównawczego.

 

 Zapisy księgowe wg metody uproszczonej:

 

A. Koszty są rozliczane jedynie w układzie rodzajowym (zespół 4):

1. Zarachowanie kosztów do rozliczenia w czasie:

2. Odpis części kosztów dotyczący danego miesiąca:

 

B. Koszty są rozliczane w układzie rodzajowym (zespół 4) i funkcjonalnym (zespół 5) kosztów:

1. Zarachowanie kosztów do rozliczenia w czasie:

oraz równocześnie:

2. Odpis części kosztów dotyczący danego miesiąca:

 

W niektórych z naszych przykładów dotyczących księgowań na koncie 641Konto 641 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (Aktywno-pasywne) 641 Rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne zastosowaliśmy księgowanie uproszczone.





Możesz być także zainteresowany

 Wydatki na gastronomie a koszty uzyskania przychodu Wydatki na gastronomie a koszty uzyskania przychodu

 Ewidencja rezerw, RMB oraz RMK w ujęciu podatkowym Ewidencja rezerw, RMB oraz RMK w ujęciu podatkowym

Pytania i komentarze do tego artykułu (8)

  1. [ 1] Nana_loveless 13.06.2014, 17:40

    Hej mam mały problem bo nie wiem gdzie przypisać konto 490 rozliczenie kosztów w układzie RZiS w programie Symfonia byłabym wdzięczna za pomoc pozdrawiam BAY BAY

  1. [ 2] Heniuu 23.10.2014, 23:15

    No właśnie, Pani redaktor bardzo chcielibyśmy się dowiedzieć. Skoro koszty czynne mają być rozliczane w czasie, (układ rodzajowy) a Pani całość ich wrzuca na 409 + tworzy kombinacje na 490+640, jak skonfigurować wyliczanie RZiS w programie księgowym aby - no właśnie - "nie zafałszować". Bo metoda uproszczona na pewno bardziej rzetelna się tu wydaje.

  1. [ 3] jak-księgować .pl 24.10.2014, 19:05

    Jak już wspominałam jednostki często stosują uproszczoną wersję ewidencji czynnych rozliczeń międzyokresowych, tzn. ujmują koszty bezpośrednio na koncie 641 z pominięciem wstępnego ich ujmowania na kontach kosztów rodzajowych. Żałuję, ale nie jestem specjalistą od programu księgowego Symfonia i nie potrafię pomóc w konfiguracji systemu. Proszę także o wzięcie pod uwagę faktu, że artykuł ten kierowany jest do osób które nigdy wcześniej nie miały styczności z tym tematem. Pozdrawiam serdecznie.

  1. [ 4] elzbieta 26.06.2015, 09:47

    rozliczenia międzyokresowe kosztów, co to takiego?

  1. [ 5] Paula 19.09.2015, 13:38

    A jak zaksięgować, prawidłowo rozliczyć rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne w przypadku gdy utworzona rezerwa jest niższa niż rzeczywiście poniesiony wydatek na np. remont.... Nie do końca wiem jak sobie to rozliczyć...;/ Będę wdzieczna za pomoc

  1. [ 6] Rafał 12.06.2017, 23:32

    Witam Mam prośbe o kilka słów wyjaśnienia. Nie bardzo potrafię uzmysłowić sobię rolę konta 490 w kontekście rozliczeń międzyokresowych kosztów czynnych. W jakim celu dokonuje się zapisów na stronie kredytowej a w jakim celu na stronie debetowej tego konta ?

  1. [ 7] Łukasz 20.06.2017, 23:31

    @Rafał, Saldo końcowe konta 490 ustala zmianę stanu produktów. Odpowiada ono wartości zmiany stanu produkcji w toku i produktów niesprzedanych jak i rozliczeń międzyokresowych. W ten sposób należy zamknąć krąg kosztów. Przeprowadzanie zapisów, które uszczelniają zamknięcie kręgu kosztów jest niezwykle ważne ze względu na to, że to właśnie saldo konta 490 jest wykazane w wariancie porównawczym rachunku zysków i strat, które wpływa na ostateczny wynik finansowy jednostki. Saldo Wn konta 490 „Rozliczenie kosztów” oznacza zwiększenie stanu produktów na koniec danego okresu sprawozdawczego, w porównaniu do stanu na początek tego okresu i na dzień bilansowy saldo przeksięgowane jest na konto 860 „Wynik finansowy”. Natomiast saldo Ma konta 490 Rozliczenie kosztów pokazuje zmniejszenie stanu produktów.

  1. [ 8] rafal 22.06.2017, 14:46

    dzięki za odpowiedź

Dodaj komentarz






Ochrona przed spamem. Proszę podać numer czternaście:



Czy znalazłeś błąd lub chcesz ocenić mobliną wersję strony? Wyślij email na , dziękujemy.
Autor serwisu nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki wykorzystania przez Użytkownika informacji uzyskanych za pośrednictwem strony jak-ksiegowac.pl, szczególnie za konsekwencje podjętych na ich podstawie decyzji. CC BY-NC-SA 3.0 PL www.jak-ksiegowac.pl 2012 - 2024