Różnice inwentaryzacyjne - NADWYŻKI - przykłady księgowań

06. 12. 2015 | Magdalena Sokołowska

W ostatnim artykule omówiony został przebieg inwentaryzacji, która powinna zakończyć się rozliczeniem różnic inwentaryzacyjnych. W tym artykule umówimy rozliczanie nadwyżek.

Nadwyżki występują jeśli stan rzeczywisty  inwentaryzowanego składnika majątku  jest wyższy od stanu ewidencyjnego.

Przyczyny powstawania nadwyżek:

• pomyłki w momencie przyjmowania na stan i wydawania podobnych składników materiałów, towarów, produktów gotowych - nadwyżki rzeczywiste,
• błędy w dokumentacji, wycenie, ewidencji oraz popełnione w trakcie inwentaryzacji - nadwyżki pozorne,
• inne przyczyny trudne do wyjaśnienia.

 Sposób wyceny nadwyżek wygląda następująco:

• materiały, towary wycenia się w cenach stosowanych przez jednostkę tj. w rzeczywistej cenie zakupu (nabycia) lub w stałej cenie ewidencyjnej,
• produkty gotowe, półprodukty w cenach stosowanych przez jednostkę tj. w rzeczywistym koszcie wytworzenia lub w stałej cenie ewidencyjnej,
• środki trwałe oraz środki trwałe w budowie w rzeczywistej cenie zakupu lub nabycia,
• środki pieniężne w kasie w walucie polskiej w wartości nominalnej,
• zagraniczne środki pieniężne po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień przeprowadzenia spisu z natury.

Jeśli nie jest możliwe wycenienie aktywów rzeczowych w powyższych cenach, wówczas stosuje się cenę sprzedaży netto możliwą do uzyskania, a w przypadku środków trwałych uwzględnia się stopień ich zużycia.

Nadwyżki rozlicza się poprzez:

• sprostowanie pomyłek przy nadwyżkach pozornych,
• kompensatę nadwyżek z niedoborami,
• zaliczenie ich do pozostałych przychodów operacyjnych – nadwyżki, które pozostają po kompensacie i inne.

Do rozliczania nadwyżek służy specjalnie wyodrębnione konto: Rozliczenie nadwyżek (w naszym planie kont numer 243Konto 243 - Rozliczenie nadwyżek (Aktywno-pasywne) 243 Rozliczenie nadwyżek).

Po stronie Ma konta księgujemy:

• nadwyżki składników aktywów obrotowych -  jako przeciwstawne konta składników aktywów obrotowych, na których stwierdzono nadwyżkę,
• nadwyżki środków pieniężnych – jako konto przeciwstawne właściwe konto środków pieniężnych,
• nadwyżki w środkach trwałych – jako konto przeciwstawne konto środki trwałe i konto korygujące jego wartość,
• odchylenia debetowe od cen ewidencyjnych dotyczących nadwyżek.

Po stronie Wn konta księgujemy:

• rozliczenie stwierdzonych nadwyżek,
• odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych dotyczących nadwyżek.

Zapisów na koncie 243Konto 243 - Rozliczenie nadwyżek (Aktywno-pasywne) 243 Rozliczenie nadwyżek dokonuje się na podstawie dokumentów inwentaryzacyjnych, a rozliczenie nadwyżek księguje się na podstawie dokumentu PK „Polecenie księgowania”, sporządzonego w oparciu o decyzje kierownika jednostki.

Przykłady księgowań na koncie 243Konto 243 - Rozliczenie nadwyżek (Aktywno-pasywne) 243 Rozliczenie nadwyżek:

Na koniec roku obrotowego konto 243Konto 243 - Rozliczenie nadwyżek (Aktywno-pasywne) 243 Rozliczenie nadwyżek nie powinno wykazywać salda, różnice inwentaryzacyjne należy rozliczyć razem z zamknięciem ksiąg za dany rok.

Ujawnione  nadwyżki zaliczane do pozostałych przychodów operacyjnych stanowią przychód podatkowy (pdop art.12 ust.1 pkt 2 i pdof art.14 ust.2 pkt 8).